Her Yerde Ayçiçeği Yaka Kartı

Görünmeyen engelliler günlük hayatta öngörülemez engellerle birlikte yaşıyor. Change.org’da Ayçiçeği Yaka Kartı uygulaması talep eden görülmeyen engellilere kulak verin.

Ayçiçeği yaka kartı, bir kişinin “görünmeyen engel”ine yönelik ihtiyaçlarının olduğunu gösterir. “Görünmeyen engellilik” kavramı, gözle  fark edilmeyen engel ve süreğen hastalıkları kapsar. Engelli ya da hasta olduğu belli olmayan kişinin aslında diğer kişilerden farklı ihtiyaçları olabilir. Ayçiçeği yaka kartı sadece görünmeyen engeli olan kişiler içindir.

Otizm, demans, süreğen psikiyatri hastalıkları (şizofreni, bipolar, obsesif kompulsif, travma sonrası stres bozukluğu vb.), dikkat eksikliği ve hiperaktivite, diyabet, epilepsi, HIV/AIDS, kistik fibrozis, kronik yorgunluk sendromu, lupus, MS, epilepsi ve daha birçok durum, görünmeyen engellilik kapsamındadır.

Hizmetlere erişilebilirliğin geliştirilmesine yönelik bu uygulama şimdilik sadece İstanbul Havalimanı’nda mevcut. Görünmeyen engelliler Ayçiçeği yaka kartı uygulamasının yaygınlaştırılmasını talep ediyor.

Ayçiçeği yaka kartı nedir, ne işe yarar?

Ayçiçeği yaka kartı, engellilerin bağımsız yaşam hakkına yönelik atılan bir adımdır. Bu kart sayesinde gereken desteği kolaylıkla alabilecek engelli yurttaşlar, birçok alanda kendi işlerini bağımsızca halledebilirler.

Havalimanı personeli, hastane çalışanı, market çalışanı, öğretmen gibi görevliler Ayçiçeği yaka kartı taşıyan kişilere daha fazla zaman ve destek sunmaları gerektiğini kolaylıkla fark ederler.

Ayçiçeği yaka kartı taşıyan kişi bazı kurallardan muaf olabilir, ayçiçeği yaka kartı kullanılmaktaysa  görevliler engelli kişiyi gereksiz yere rahatsız etmez, engellemez.

Bir örnek vermek gerekirse, Covid-19  düzenlemeleri çerçevesinde çocukların sokağa çıkma yasağına bakabiliriz . Bahsi geçen kural bir çok engelli çocuk için geçerli değil. Bu bilinmediği için duraklarda otobüs bekleyen çocuklar, toplu taşıma araçlarına alınmıyor. Ayçiçeği yaka kartı uygulaması durumunda ise toplu taşıma hizmeti çalışanı, kişinin engelli olduğunu görecek ve bu bilgi ile hareket edebilecektir.

Ayçiçeği yaka kartı nerelerde geçerli olmalı?

Görünmeyen engelliler bu uygulamanın hastaneler, toplu taşıma araçları, okullar, devlet kurumları ve diğer kamu alanlarında geçerli olmasını talep ediyor.

Lunaparkta, otobüs durağında, markette, hastahanede... Akla gelen her yaşam alanında geçerli olması dilenen ayçiçeği yaka kartı birçok olası sorunu önler.

Herhangi bir kamusal alanda, “anlamlandırılamayan” davranışlarda bulunan bir kişiye güvenlik  görevlisi müdahale edebilir. Kişi ayçiçeği yaka kartı taşıyorsa, görevli memur, söz konusu davranışların güvenlik tehdidine değil sağlık sorununa işaret ettiğini bilerek kişiye yaklaşır.

Ayçiçeği yaka kartı taşıyan birini gördüğünüzde...

Ayçiçeği yaka kartı görünmeyen engelleri olan vatandaşların hak ettikleri ve ihtiyaç duydukları desteği kolaylıkla alabilmelerini sağlamak içindir. Aynı zamanda günlük hayatta karşılarına çıkan engellerin kaldırılması anlamına gelir. Bu tür erişilebilirlik uygulamaları,  öncelik veya ayrıcalık tanımak anlamına gelmez.

Kartın üzerinde kişinin ne tür bir engele sahip olduğu belirtilmez. Engelli/hasta kişi bu detayları açıklamama hakkına sahiptir. Ayçiçeği yaka kartı takan kişilere engelli kartı/raporu yani kanıt sorulmaz.

Engelli kişi bu yaka kartını taşıdığı takdirde yaşamın her alanında başkaları tarafından sorgulanmadan ihtiyaç duyduğu desteği görebilecektir.